• TR
  • EN
Ders Kodu: 
MPHYS 542
Ders Dönemi: 
Güz
Ders Tipi: 
Zorunlu
Teori Saati: 
3
Uygulama Saati: 
2
Kredi: 
4
AKTS: 
10
Dersin Dili: 
İngilizce
Dersin Amacı: 
Tıpta kullanılan radyasyon çeşitlerinin özelliklerini, madde üzerindeki etkileşimlerini irdeleyebilmesini, simülasyon cihazlarının, tedavi cihazlarının ve görüntüleme sistemlerinin teknik ve dozimetrik özellikleri öğrenmesini ve kullanabilmesini, tedavi planlama sürecindeki aşamaları kavrayabilmesini sağlamaktır.
Dersin Öğretim Yöntemleri: 
1: Ders, 5: Problem Çözme, 15: Ödev
Dersin Ölçme Yöntemleri: 
B: Final, C: Ödev

Dikey Sekmeler

Dersin Öğrenme Çıktıları

Dersin Öğrenme Çıktıları Program Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1- Radyoterapide kullanılan simülasyon cihazlarının, tedavi cihazlarının ve aksesuarlarının özelliklerini kavrayıp kullanabilme

 

     
2-Doz-Zaman arasında ilişki kurabilme ve uygun parametreleri kullanabilme      
3-Tümör dozu spesifikasyonlarının tedavi planlama tekniklerindeki önemini kavrayabilme      
4- Hasta immobilizasyonunun tedavi kalitesine etkisini anlayabilme

 

     
5- Tedavi planlama sürecindeki işlemleri uygulayabilme      
6- Radyoterapide kullanılan tüm tedavi tekniklerine ait bilgi ve beceriye sahip olabilme      
7- Tedavi tekniğine uygun kalite kontrolunu seçip uygulayabilme      

Dersin Akışı

DERS AKIŞI
Hafta Konu Ön hazırlık
1 Doz birimleri (aktivite, doz miktarı, absorbe doz ve eşdeğer doz birimleri Lineer enerji transferi.)  
2 Radyoterapide kullanılan simülasyon cihazları (Konvansiyonel ve BT simülatörler.)  
3 Radyoterapide eksternal tedavide kullanılan tedavi cihazları (Kv X ışını cihazları, kobalt 60 cihazları)  
4 Lineer hızlandırıcılar  
5 Tedavi cihazlarındaki görüntüleme sistemleri (EPID, KV-MV cone beam CT)  
6 Nominal standart doz, parsiyal tolerans, kümülatif radyasyon etkisi, zaman doz fraksiyonasyon, lineer quadretik model (LQ), Biyolojik eşdeğer doz (BED).  
7 Tümör dozu spesifikasyonları (gross tümör volüm, klinik tümör volümü, planlanan tümör volümü, ışınlanan volüm, internal target volüm)  
8 Tedavi planlama aşamaları (diagnostik bilginin toplanması, lokalizasyon ve simülasyon, tedavi planlaması ve doz hesaplaması, tedavinin uygulanması, tedavinin doğrulanması)  
9 Tedavi simülasyonu ve planlama (Hasta pozisyonu, immobilizasyon gereçleri, kurşun bloklar, kompansatör, bolus ve MLC kolimatörler)  
10 BT simülasyon ilkeleri, çoklu modalite görüntü kaydı ve füzyon, tedavi planlama sistemi (TPS) ve Network (yazılım, donanım, dicom, dicom RT)  
11 Doz hesaplama teknikleri (sabit SSD, izosentrik (SAD), rotastonel tedavi teknikleri ve MU hesaplamaları)  
12 Dozimetrik parametre kavramları (yüzde derin doz (PDD), doku hava oranı (TAR), doku fantom oranı (TPR), doku maksimum oranı (TMR), backscatter faktör (BSF), peak scatter faktör (PSF), scatter air ratio (SAR), scatter maximum ratio (SMR), kolimatör saçılma düzeltme faktörü (Sc), fantom saçılma düzeltme faktörü (Sp), Scp  
13 İzodoz eğrileri (foton ve elektron enerjilerinin izodoz eğrilerinin parametreleri, wedge filtre izodoz eğrileri, wedge açısı tayini geometrik ve fiziksel penumbra, alan boyutu belirlenmesi).   
14 Doz profillerinin özellikleri (foton ve elektronlar için saha düzgünlüğü (flattness) ve simetri)  

Kaynaklar

Ders kitabı Khan FM. The physics of radiation therapy , Second, Third and Fourth Edition. Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia, 1994, 2003, 2009. 

Khan FM, Gerbi BJ. Treatment Planning in Radiation Oncology , Second and Third Edition. 

Başka kaynaklar Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia, 2007, 2012

Edward C. Halperin, Carlos A. Perez, Luther W. Brady Principles and Practice of Radiation Oncology Third, Fourth and Fifth Edition. Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia, 1997, 2003, 2008.

ICRU 62: Supplement to ICRU Report No: 50. Bethesta, MD: International Commission on Radiation Units and Measurements 1999. 

Günter Zschornack Handbook of X-Ray Data Springer, 2007.

P.Mayles, A.Nahum, J.C.Rasenwald Handbook of Radiotherapy Physics Theory and Practice Taylor and Francis, 2007.

Pam Cherry, Angela M. Duxbury Practical Radiotherapy Physics And Equipment , Wiley Blackwell, 2009.

Materyal Paylaşımı

Ödevler 5

Değerlendirme Sistemi

DEĞERLENDİRME SİSTEMİ
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI SAYI KATKI YÜZDESİ
Ödevler 5 60
     
Toplam   100
Finalin Başarıya Oranı   40
Yarıyıl içinin Başarıya Oranı   60
Toplam   100

Dersin Program Çıktılarına Katkısı

DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI
No Program Öğrenme Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5  
1 Teşhis ve tedavide  kullanılan cihazların çalışma ilkelerini bilir ve kullanır         X  
2 Teşhis amaçlı kullanılan görüntüleme cihazlarının kabul testleri, kalite kontrol ve kalibrasyonlarını yapar   X        
3 Radyasyon doz ölçümünü ve hesaplamasını yapar         X  
4 Radyasyon güvenliğini sağlar         X  
5 Tıbbi görüntülerin elde edilmesi, işlenmesi, saklanması ve aktarımının yapılması ve niteliğinin geliştirilmesini sağlar         X  
6 Radyasyonun etkileri konusunda, diğer sağlık çalışanlarını ve halkı bilgilendirir         X  
7 Etkin iletişim kurar ve disiplinlerarası çalışır     X      
8 Fiziğin endüstriyel uygulamaları ve toplumsal boyuttaki katkısı için gereken eğitime sahiptir.     X      
9 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincindedir ve bunu gerçekleştirir.       X    
10 Çağdaş mesleki konular ve teknolojik gelişmeler hakkında bilgi sahibidir.       X    
11 Bilimsel araştırma tasarlama, projelendirme ve sunma konusunda yetkindir X          

AKTS İş Yükü Tablosu

AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU
Etkinlik SAYISI Süresi
(Saat)
Toplam
İş Yükü
(Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 14 x toplam ders saati) 14 3 42
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön çalışma, pekiştirme) 14 12 168
       
Ödev 5 5 25
Final 1 3 3
       
Toplam İş Yükü     238
Toplam İş Yükü / 25 (s)     9.52
Dersin AKTS Kredisi     10